انگیزه نامه یا SOP چیست ؟
انگیزه نامه یا (SOP) که مخفف Statement of Purpose است یکی از مدارک مورد نیاز برای اپلای و ثبت نام بورسیه های تحصیلی می باشد که اکثر دانشگاه ها از متقاضی درخواست می کنند. هدف از این نامه شناخت بیشتر شما و اشتیاقتان برای گرفتن پذیرش و ادامه ی تحصیل در آن دانشگاه می باشد. هرقدر یک انگیزه نامه قویتر باشد تاثیر آن در جلب نظر استاد در دادن پذیرش به داوطلب و یا اختصاص دادن بورسیه تحصیلی بیشتر است.
که انگیزه نامه هر شخص باید متمایز از سایر افراد باشد پس استفاه از نمونه های ازقبل آماده شده به ضرر شماست.
مهمترین نکات انگیزه نامه
1) متمایز و خاص نوشتن نکته ای بسیار مهم است که باعث می شود استاد توجه بیشتری به شما برای دادن پذیرش بکند. برای دور شدن از حالت های تکراری نگارش بهتر است اسم شخصیت های تاثیرگذار در زندگیتان،شرکتهایی که در آن کار کرده اید، اساتید مورد علاقه و تاثیرگذار را در نوشته خود ذکر کنید.
2) توجه کنید که از قصه پردازی و داشتن لحن آن جدا خودداری کنید چون قطعا اساتید زمانی برای خواندن داستان زندگی و یک به یک مراحل زندگی شما ندارند.بهتر است علائق و انگیزه های خود را برای ادامه تحصیل در زمینه مربوطه بازگو کنید. برای مثال در عین حال که این نامه ها باید بسیار بسیار شخصی باشد و بازتاب دهنده ی شما، شخصیت، افکار و اهداف شما باشد اما این بدان معنا نیست که شما باید قصه زندگی خود را در آن تعریف کنید.
3) در نظر داشته باشید که انگیزه نامه بیش از هر چیز دیگر به آینده و انگیزه هایتان مربوط می شود. قطعا گذشته شما در آینده و انگیزه هایتان تاثیر دارد و اما در کل در این نامه آینده اهمیت بیشتری دارد، به همین دلیل سعی کنید تا بین میزانی که به بیان مسائل گذشته و آینده اختصاص می دهید ، توازن برقرار کنید.
انگیزه نامه که به نام های:
- Statement of Purpose
- Letter of Intent
- Autobiographical Statement
نیز شناخته می شود یکی از مهم ترین مدارک شما در روند درخواست ادامه تحصیل می باشد. این نوشتار ۵ قسمت اطلاعات را دربرمی گیرند:
- چه رشته ای می خواهید بخوانید و تمرکز شما روی چه زمینه ای است؟
- چرا این رشته را انتخاب کرده اید؟
- در این زمینه چه سابقه ای دارید؟
- چرا این دانشگاه خاص را برگزیده اید؟
- پس از اتمام تحصیلات چه برنامه ای دارید؟
این ۵ مورد مقدمه جامعی را درباره شما به هیات پذیرش می دهد. با این دانسته ها، این هیات قادر است تشخیص دهد که شما به طور جدی به این رشته علاقه مندید و تجربه مناسب را در این زمینه به دست آورده اید. هم چنین سازگاری شما با دانشگاه مربوطه را نیز می سنجد.
چگونه این متن را جمع بندی نماییم؟
گنجاندن تنها این ۵ نکته بسیار ناچیز است. برای پذیرفته شدن؛ شما باید انگیزه نامه خود را به شکل منحصر به فردی درآورید. بسیاری از متقاضیان ادامه تحصیل از موضوعات دوره تحصیل، اهداف و دلایل انتخاب خود می گویند تا به سوالات اصلی پاسخ داده باشند.
برای این که انگیزه نامه خود را متمایز از دیگران کنید، بد نیست با بیان یک ایده یا نقل داستانی مربوط به رشته خود کار خود را آغاز کنید تا ذکاوت خود را به رخ بکشید. این یک فتح باب ساده است و به شما امکان می دهد که درباره چیزی مربوط به خود بنویسید که برایتان سودمند خواهد بود. ایده ای که درباره آن سخن می گویید و توضیحاتی که در این زمینه می دهید اغلب به هیات پذیرش مطالبی فراتر از معرفی خودتان می گوید.
بایدها:
- مطلبی که برای هیات پذیرش اهمیتی ندارد را نیاورید.
- کلمات اضافی یا فعالیت های نامرتبط خود را بیان نکنید.
- از یک انگیزه نامه برای چند دانشگاه استفاده نکنید.
ساختار:
پاراگراف اول انگیزه نامه که یک یا دو جمله است باید هدف نوشتن شما را نشان دهد؛ سابقه و مختصری را درباره شما ارایه دهد و علایق علمی و اهداف آینده تان را در خصوص تحصیلات تکمیلی تشریح نماید.
پاراگراف دوم انگیزه نامه بیان کننده سوابق تحصیلی شما برای هیات پذیرش می باشد. این بند نشان دهنده آمادگی شما باری این رشته و مقطع بوده و اگر در طول تحصیلات گذشته دانشجویی قوی بوده باشید، توجه هیات را به شما جلب می کند. اگر در دوره کارشناسی فراز و نشیب های فراوان داشته اید، می توانید توجه هیات را به حرکت رو به رشد خود، تفاوت بین معدل ابتدا و انتهای دوره تحصیل و مسایلی دیگر جلب کنید. اگر در آزمونی که برای دوره کارشناسی ارشد اهمیت دارد نمره خوبی گرفته اید آن را ذکر کنید. به یاد داشته باشید که هیات پذیرش به دنبال این تضمین است که شما دانشجوی موفقی خواهید بود. اگر تجربیات مرتبطی داشته اید آنها را در اینجا نقل نمایید. برخی رشته ها مانند جماعه شناسی کاربردی یا توسعه منابع به دنبال شواهدی هستند مبنی بر این که شما می توانید سوابق علمی خود را به عمل درآورید. به طور خلاصه، این بند باید این اطمینان را بدهد که در سال های کارشناسی شما به پختگی رسیده اید و علایق تخصصی و عقلی شما شکل گرفته است و شما شروع به رشد پیوسته در راستای تخصص خود نموده اید.
پاراگراف سوم توصیفی از اهداف حرفه ای شماست. هر چند این نامه خلاصه ای از اهداف و سوابقتان را ارایه می دهد، می تواند تاییدی بر صلاحیت شما برای پذیرفته شدن در یک رشته تحصیلی خاص نیز باشد. منطق در پس این امر بدین صورت است: من می دانم به چه چیز علاقه دارم، می دانم به عنوان حرفه باید درگیر چه مسایلی بشوم و معتقدم منطقی ترین راه برای موفقیت در حرفه ام اخذ مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا در این زمینه است. این بند بیان کننده دانسته های شما در زمینه وظایف حرفه ای و آن چیزی است که این تحصیلات برای شما در بر دارد. معمولا افرادی که به دنبال تحصیلات تکمیلی هستند به دنبال ۴ زمینه شغلی می باشند: تدریس، خدمات عمومی، صنایع خصوصی و خوداشتغالی. هرچند شما نیازی به اثبات شایستگی خود در یک زمینه شغلی ندارید، ولی می توانید با این نوشتار دلایل خود برای اخذ مدرک را تشریح نمایید. چنین انگیزه نامه ای نشان می دهد که شما هدف محور هستید و می توانید مشخص کنید که چه می خواهید و ابزارهای رسیدن به آن را ایجاد کنید. این بند به همراه بند قبلی به هیات پذیرش تضمین می دهد که شما دانشجویی هدفمند می باشید.
پاراگراف چهارم که تشریح کننده موضوع مورد علاقه شما برای ادامه تحصیل است باید بیان شما را متمرکزتر کند. حال که شما علایق خود را مشخص تر کرده اید، سوابق و اهداف حرفه ای خود را نشان داده اید، باید این مورد را در نظر داشته باشید که بهترین راه برای ارتباط بین سال های کارشناسی و موفقیت شما در حرفه تان مطالعه رشته خاصی است که درخواست ادامه تحصیل در آن را داده اید. تا جایی که می توانید دقیق باشید. از واحدهای درسی این رشته مطلع باشید؛ اعضای هیات علمی و زمینه های پژوهشی آنها را بشناسید و از اهمیت دوره و نقط قوت و ضعف آن آگاه باشید. استید دوره کارشناسی در این زمینه بسیار می توانند به شما کمک کنند. اگر دلایل خود برای انتخاب رشته ای خاص را بیان می کنید، علایق خود را به آن چه که در برنامه وجود دارد مرتبط نمایید. بنابراین، این بند دو نکته پایانی دارد؛ شما این رشته تحصیلی را به صورت پیوسته با پیشرفت حرفه ای خود قرار می دهید و نشان می دهید که به دلیلی مشخص و هدفمند این انتخاب را انجام داده اید.
انگیزه نامه شما با خلاصه ای مختصر از سوابق و اهداف شما با تنها یک یا دو جمله به پایان برسد. این آمادگی و اطمینان شما را از انتخاب رشته تحصیلی به اثبات می رساند.
ویژگی های یک انگیزه نامه تاثیرگذار
انگیزه نامه شاید سخت ترین چیزی باشد که شما برای پذیرفته شدن در تحصیلات تکمیلی آن را می نویسید. می توان حدس زد که تقریبا همه متقاضیان ادامه تحصیل وقتی شروع به نوشتن پیش نویس اول خود برای این کار می کنند، آن را نادرست می یابند. هر آن چه که درباره نوشتن و معرفی خود آموخته اید در این جا به کار شما خواهد آمد. برای نمونه، این یک سرآغاز یک پیش نویس می باشد:
“من متقاضی ادامه تحصیل در رشته هنرهای زیبای دانشگاه اوکوبوجی هستم زیرا نوشته های من در دوره تحصیلی شما پیشرفت خواهد کرد چرا که این جا جایی است که در آن به چالش کشیده شده و می توانم مهارت های نوشتاری خود را تقویت کنم.”
چطور است؟ آشکار است که این نوشته صریح، واضح و مرتبط با رشته تحصیلی است. این طور است؟ نخیر! اشتباه است.
هیات پذیرش می داند که شما برای ادامه تحصیل در این رشته اقدام کرده اید چون همه متقاضیان همین کار را کرده است. هم چنین می داند که فن نوشتن شما رش خواهد کرد چون به نظر آنها این یک رشته قوی می باشد. هم چنین می دانند که شما در این دوره تحصیلی به چالش کشیده می شوید و نیز هر دانشجویی مهارت های نوشتاری خود را رشد خواهد داد.
در واقع, این نه تنها در پاراگراف اول آشکار و جاگیر است بلکه بسیار می تواند خسته کننده باشد. تصور کنید چه کسانی متن شما را می خوانند و کجا این کار را انجام می دهند. ۵ استاد در اتاقی بسته و با حدودا نوشته های حدودا ۵۰۰ نفر متقاضی ادامه تحصیل. آیا فکر می کنید این سرآغاز توجه آنها را جلب خواهد کرد؟ شما قضاوت کنید. آیا در آینده آنها این متقاضی را به خاطر می آورند؟
– شما نیاز به یک گیره برای جمع بندی نوشته های خود دارید.
یکی از دانشجویان متقاضی ادامه تحصیل در رشته علوم کتابداری گیره بسیار خوبی داشت. کلمات دقیق او به یادم نیست ولی بند آغازین نوشتار او چیزی مانند این بود:
“وقتی ۱۱ ساله بودم، عمه بزرگم درگذشت و به من چیزی داد که زندگیم را عوض کرد: کتابخانه ای با حدود ۵۰۰ کتاب که بهترین روزهای عمر من صرف مرتب کردن و خواندن کتاب های آن شد. از آن به بعد، من همیشه می خواستم کتابدار باشم.”
بسیار خوب این واضح، صریح و از آن مهم تر، حاوی این مطبل برای هیات پذیرش است که دانشجو عمری را نه تنها به دنبال کتاب بلکه به دنبال نگهداری از آنها بوده است. وقتی هیات در حال حبث درباره متقاضیان هستند آیا به نظر شما به یاد دختری که کتابخانه شخصی خود را به دقت مراقب می کرد نمی افتند؟ البته که این کار را می کنند چرا که داشتن یک کتابخانه شخصی به این شکل در ۱۱ سالگی برای همه آنها رویا بوده است.
فرض کنید آن دانشجو بند آغازین خود را به این صورت می نوشت:
“من مفتخرم که متقاضی ادامه تحصیل در رشته علوم کتابداری دانشگاه اوکوبوجی باشم زیرا تا جایی که به خاطر می آورم، با کتاب ها سروکار داشته ام. از ۱۱ سالگی دوست داشتم کتابدار باشم.”
این مطلب حجمی برابر نوشته قبلی داشت ولی آیا فکر می کنید هیات پذیرش این متقاضی را در آینده به یاد می آورند؟ شاید بیش از نیمی از متقاضیان این گونه نوشته خود را آغاز می کنند.
همه ما تجربه ای مشابه این دانشجو داشته ایم که ما را به سمت رشته تحصیلی فعلی مان رهنمون کرده است. من در این مورد با چند دانشجو صحبت کردم. یکی می گفت می خواستم در گفتار درمانی ادامه تحصیل دهم و وقتی از او دلیلش را پرسیدم او گفت یک بار در یکی از جلسات آن شرکت کرده و بسیار لذت برده است. سپس از او پرسیدم آیا دلیل شخصی برای این کار داشته که عمر خود را صرف این کار کند در ابتدا گفت نه ولی بعدا گفت که برادرش مشکلات گفتاری دارد. این نشان می داد که او به طور ناخودآگاه به دلیل مسایل شخصی خود وارد این رشته شده است. ولی این طور بود و این دانشجو نیز گیره خاص خود را داشت. موشکاف باشید و توضیح دهید دقیقا چرا به این رشته گرایش دارید.
حال به صحنه استادان محصور در میان نوشته های متقاضیان برگردیم. ایا می دانید آنها چه کسانی هستند؟ چه می خواهند و چه علایقی دارند؟ البته که نه. از سویی دیرگ آیا آنها شما را می شناسند؟ معلوم است که نه. ولی انگیزه نامه به شما این شانس را می دهد که خود را به آنها بشناسانید. انگیزه نامه می تواند شما را فردی نشان دهد که با دیگر متقاضیان متفاوت است.
این یک راه برای این کار است. قبلا من یک دانشجوی کارشناسی ارشد را می شناختم که به من می گفت انگیزه نامه ای با سه جمله نوشته و به استنفورد رفته است!
“من می خواهم در سطح دانشگاهی انگلیسی تدریس کنم و برای این نیاز به یک مدرک دکترا دارم. به همین دلیل متقاضی ادامه تحصیل در این رشته هستم.”
ایبن کل مطلب بود که از ۴۵ کلمه بیشتر نبود. این چند جمله دانشجو را فردی ریسک پذیر, صریح و حسور نشان می داد. اگر می خواهید خو را این گونه نشان دهید، این کار را انجام دهید. ولی به یاد داشته باشید که دانشجوی فوق از رویکرد همه یا هیچ استفاده کرده است. مطمئنا کسانی در هیات بوده اند که این نوشته را زننده و غیرمحترمانه یافته باشند و نخواهند این فرد به دانشگاه آنها راه پیدا کند. از طرفی ممکن است او نیز نخواسته باشد به آن دانشگاه برود.
تلاش کنید کاغذ و قلم خود را زنده کنید. فقط نگویید:
“من قبلا در خط مونتاژ یک کارخانه تلویزیون کار می کردم و یک روز تصمیم گرفتم از آن جا بروم. بنابراین به کالج رفتم تا زندگی خود را نجات دهم.”
این چطور است؟
“یک روز پنج شنبه، صدودوازدهمین سیم سبز را در صدودوازدهمین تلویزیون لحیم می کردم که احساس کردم بخار قلع مغز مرا فاسد می کند. فکر کردم کالج می تواند نجات دهنده من باشد.”
از زبان زنده استفاده کنید. پویا باشید و خاص سخن بگویید.
به یاد داشته باشید که انگیزه نامه باید شما را فردی:
۱- بسیار علاقه مند به رشته
۲- باهوش
۳- به لحاظ شخصیتی و علمی بسیار اماده
۴- آماده برای درگیر تحصیلات
۵- قادر به ایجاد ارتباط با اساتید
۶- قادر به اتمام تحصیلات سر موعد و
۷- فردی با قابلیت درخشش در دوره تحصیلات و آینده کاری نشان دهد.
در پایان، چک لیستی را ارایه می دهم که می تواند ساختار کلی انگیزه نامه شما را تشکیل دهد:
[ ] گیره ای که مطالب شما را جهت دهی کرده و علاقه شما به رشته و دلیل آن را توضیح می دهد.
[ ] رجوع به سابقه تحصیلی در این رشته
[ ] تشریح سابقه تحصیلی در این رشته
[ ] نام بردن و توضیح کلاس هایی که گذرانده اید.
[ ] نام بردن از اساتیدی که با آنها کار کرده اید به ویژه اگر صاحب نام باشند.
[ ] فعالیت های فوق برنامه شما در این زمینه
[ ] انتشار مقالات و کتاب ها یا کارهای دیگر در این زمینه
[ ] توضیح در مورد مشکلات به وجود آمده در دوران تحصیل در صورت نیاز
[ ] توضیح دلیل انتخاب این دانشگاه ویژه
[ ] نام بردن از یک یا دو استاد دانشگاه مقصد و ذکر آن چه که درباره آنها می دانید.
[ ] جنبه هایی از رشته موردنظر که توجه شما را جلب می کند.
[ ] مشورت گرفتن از استادان قبلی در خصوص رویکرد نوشتار و فن نوشتن
[ ] بازخوانی و ویرایش، خواستن از دوستان برای بازخوانی و ویرایش
